Met de huidige technologische mogelijkheden en de gewenste transparantie als het gaat om persoonsgegevens, is het haast ondenkbaar dat dit foutgevoelige en gedateerde proces nog steeds wordt toegepast.
Kortom, het is tijd voor verandering. Hiervoor is Informatiestandaard Medicatieproces 9 (MP9) in het leven geroepen door het Ministerie van VWS. Het doel is het verhogen van de medicatieveiligheid, door een betere uitwisseling van medicatiegegevens tussen zorgverleners. Daarnaast moet er beter inzicht worden gecreëerd voor de patiënt. MP9 heeft bij het Ministerie hoge prioriteit en zal worden vergezeld door wetgeving (Wegiz*) waar op termijn alle zorgaanbieders aan moeten voldoen. Voor de ZBC’s zijn de belangrijkste veranderingen op het gebied van medicatieverificatie, voorschrijven en (indien van toepassing) toedienen en gebruiken. We lichten deze onderdelen toe.
Het medicatiegebruik wordt momenteel opgevraagd bij de patiënt of bij de familie of mantelzorger. Omdat deze vraag door hen vaak lastig te beantwoorden is, moet deze informatie worden opgehaald bij andere zorgverleners. Dit zorgt voor vertraging in het proces en in sommige gevallen zelfs tot het opstellen van een foutief medicatieoverzicht.
In het nieuwe medicatieproces wordt het medische dossier elektronisch gedeeld met de patiënt en de medebehandelaars, zodat zij deze altijd kunnen inzien en wijzigen. Ook kan de behandelaar al voorafgaande aan een gepland consult het medicatieoverzicht opvragen of deze na de behandeling delen met de andere zorgverleners.
Door de koppeling van SmartMed Clinic met het Landelijk Schakelpunt (LSP) zijn medicatiegegevens eenvoudig op te halen waarna de zorgverlener de informatie zelf met de patiënt kan verifiëren. De opgevraagde medicatie van het LSP wordt door SmartMed Clinic op een overzichtelijke manier gerangschikt en stelt de zorgverlener in staat om eenvoudig een actueel medicatie overzicht (AMO) samen te stellen.
Het huidige proces van voorschrijven is gevoelig voor medicatiefouten door slechte registratie of communicatie. Denk bijvoorbeeld aan het wijzigen of stoppen van medicatie, waardoor onjuiste medicatiebewaking plaatsvindt. Daarnaast wordt in een poliklinische setting een medicatieafspraak en/of verstrekkingsverzoek vaak niet (elektronisch) verstuurd naar de apotheker. Dit leidt tot verkeerd gebruik van medicatie of een foutief medicatieprofiel.
In MP9 is het proces van voorschrijven opgedeeld in verschillende processtappen: evalueren, behandeling, het maken van de medicatieafspraken, het maken van een verstrekkingsverzoek en het actief beschikbaar stellen. Deze stappen worden gedetailleerd uitgewerkt om optimale registratie en communicatie te creëren en zo de risico’s te verkleinen. Zie hiervoor de website van Nictiz.
De gewenste manier van werken volgens MP9 is opgenomen in SmartMed Clinic. Een mooi voorbeeld hiervan is wanneer de medicatieafspraak correct is geregistreerd, met één druk op de knop het verstrekkingsverzoek direct naar de apotheek kan worden verzonden.
Het toedienen en gebruiken van medicatie kan zowel in de kliniek als thuis plaatsvinden. In de kliniek wordt de medicatie meestal rond een behandeling toegediend. Vaak wordt deze medicatie niet opgenomen in het medicatiedossier, terwijl dit wel zou moeten. Thuis kan de patiënt gebruik maken van (digitale) toedienlijsten die door de apotheek worden verstrekt. Deze kloppen niet altijd en, zoals eerder omschreven, kunnen er bij wijzigingen fouten optreden met onjuist medicatiegebruik en gevaarlijke situaties als gevolg.
Volgens MP9 ontvangt de toediener de benodigde gegevens voor het toedienen van de medicatie of hij vraagt deze op. Op basis van het dossier vindt de verificatie plaats, waarna de medicatie wordt toegediend. Na de toediening wordt de afhandeling geregistreerd. Afwijkingen worden ook vastgelegd en zo nodig doorgegeven aan de voorschrijver en/of de apotheker. Ook latere wijzigingen worden direct gecommuniceerd met de voorschrijvers, apotheker en de patiënt.
Bij een bezoek aan de kliniek kan de behandelaar met SmartMed Clinic de medicatie eenvoudig registreren. Ook kan de voorgeschreven medicatie direct beschikbaar worden gemaakt in een digitale toedienapp. Hierbij ontvangt de patiënt alerts op de geplande toedientijd en registreert hij de daadwerkelijke gift zelfstandig.
MP9 is in samenwerking met de eindgebruikers verwerkt in SmartMed Clinic. Hierdoor is de gebruikersvriendelijkheid geoptimaliseerd. Zorgverleners werken efficiënter waardoor er meer tijd over is voor patiënten en de wachttijden kort blijven.
Tijdens de implementatie van SmartMed Clinic worden alle voorschrijvers, verplegers en andere gebruikers van het EPD/EVS opgeleid. Zo leren zij al direct volgens MP9 te werken en wordt voldaan aan de wetgeving die naar verwachting in 2021 wordt geïntroduceerd.
*De Wegiz is een wet die voorschrijft dat gegevensuitwisseling tussen zorgverleners elektronisch dient te verlopen. Deze wet is bedoeld om bij te dragen aan een goed functionerende elektronische gegevensuitwisseling in de zorg. De VWS verwacht in het eerste kwartaal van 2021 het Wetsvoorstel Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (Wegiz) te kunnen indienen bij de Tweede Kamer.
Lees meer over Wegiz op ICT&health.